Najczęstsze powody ekshumacji zwłok lub szczątków

Ekshumacja polega na wydobyciu ludzkich zwłok lub szczątków z miejsca pochówku. Jest to problematyczny i kontrowersyjny temat, regulowany polskim prawem. W związku z tym do jej wykonania konieczne są obowiązkowe zezwolenia, umotywowane rzetelnymi pobudkami, o które starać mogą się wyłącznie osoby uprawnione do pochówku. Kiedy możliwa jest ekshumacja zwłok i jak ją przeprowadzić? Wyjaśniamy.

W jakich sytuacjach wykonuje się ekshumację zwłok lub szczątków?

Najczęstszym powodem realizowania ekshumacji jest sytuacja toczonego śledztwa, które nie zostało do końca rozwiązane. Takie postępowanie często odbywa się w procesie sądowym o morderstwo. W tym celu konieczne jest wydobycie ciała lub szczątków, a następnie dokonanie ich oględzin sądowych oraz lekarskich. Na tej podstawie ustalana jest również tożsamość, data zgonu oraz konkretna przyczyna śmierci.

Innymi powodami do ekshumacji zwłok może być chęć ze strony bliskich do przeniesienia szczątków lub zwłok do innego grobu, lub na cmentarz w innym mieście, znajdujący się w bliższej odległości od miejsca zamieszkania rodziny. Ekshumacja dokonywana jest także w momencie, gdy cmentarz został wykupiony i w rezultacie będzie on przerabiany na inne cele.

Jak odbywa się ekshumacja zwłok?

W sytuacji, kiedy ekshumacja ma być częścią procesu dowodowego, o zgodę na jej odbycie występują organy sprawiedliwości. Natomiast, jeśli ma być ona wykonana na życzenie rodziny, muszą oni odpowiednio umotywować prośbę i złożyć wniosek o uzyskanie zezwolenia od właściwego państwowego inspektora sanitarnego.

Następnie ekshumacja przeprowadzana jest pod nadzorem inspektora przez zakład pogrzebowy Abbapater w Warszawie, którego pracownicy są wyposażeni we właściwe środki ochrony osobistej. Jeżeli od dnia pogrzebu minęło mniej niż 20 lat, zwłoki lub szczątki wydobywane są wraz z trumną, która przenoszona jest do specjalnej skrzyni wyłożonej blachą. Z kolei, gdy ekshumacja jest wykonywana po upływie 20 lat, szczątki lub zwłoki muszą być umieszczone w nowej trumnie. Ponadto cały proces dokonywany jest wyłącznie w okresie od 16 października do 15 kwietnia w godzinach porannych, a inny termin może być ustalany drogą indywidualną z inspektorem.

Warto dodatkowo wspomnieć o tym, że zwłoki osób zmarłych na choroby zakaźne, które są zawarte w wykazie uchwalonym przez Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2001 roku, nie mogą być ekshumowane na prośbę rodziny przed upływem 2 lat od dnia zgonu. Są to m.in. choroby, takie jak cholera, dżuma, trąd, gorączka powrotna, żółta gorączka oraz wąglik.