Jakie są rodzaje skrzyń biegów w ciągnikach?

Co jest najważniejszym elementem pojazdu – czy to samochodu osobowego, czy ciągnika rolniczego? Każdy bezsprzecznie odpowie podobnie. Silnik! Jednak, aby mógł on mieć najlepsze osiągi i pracować prawidłowo, potrzebuje odpowiedniego wsparcia. Jest nim prawidłowo działająca skrzynia biegów. Obecnie w świecie motoryzacji funkcjonują cztery rodzaje skrzyni. Które z nich najlepiej sprawdzają się w ciągnikach? Wyjaśniamy w naszym artykule.

Znaczenie skrzyni biegów w ciągnikach

Dlaczego dobra skrzynia biegów i wydajny silnik są tak ważne w ciągnikach rolniczych? Odpowiedź jest bardzo prosta. Maszyny rolnicze pracują przy bardzo dużych obciążeniach i niskiej prędkości. Co więcej, niekiedy przez kilkanaście godzin dziennie niemal przez cały rok. Trudne środowisko pracy oraz specyficzna eksploatacja ciągników i innych maszyn rolniczych dyktują niełatwe do spełnienia warunki. Działają na nie siły, nad którymi ciężko jest zapanować. Skrzynia biegów musi płynnie dostosowywać moment obrotowy do narastającego oporu, który wynika z ruchu pojazdu, a także dodatkowego obciążenia w formie narzędzi rolniczych (koparki, pługu itd.). Umożliwiać zmianę przełożenia napędu, aby silnik mógł dostosować parametry pracy do aktualnych warunków. Bez niej niemożliwe byłoby poruszanie się autem do tyłu czy wjazd pod górkę. Skrzynia najczęściej łączy się z silnikiem za pomocą sprzęgła, a do zmiany biegów wykorzystuje się drążek zmiany biegu, chociaż zależy to od jej rodzaju.

Awaria skrzyni biegów to często kosztowna naprawa. Jednak pełni ona na tyle ważną funkcję, że najlepszym wyborem jest sięganie wyłącznie po sprawdzone komponenty. Dobrze wybierać części do ciągnika Fendt, Claas, Massey Ferguson, Challenger i innych znanych producentów odznaczających się niepodważalną jakością. Maszyny rolnicze są inaczej eksploatowane niż samochody osobowe. Różnice te warunkują stosowanie innych rozwiązań technologicznych. Jednak bez względu na zastosowane komponenty najważniejsze w każdym pojeździe są silnik i skrzynia. Wraz z rozwojem technologii coraz popularniejsze stają się automatyczne skrzynie biegów. Jakie inne rodzaje skrzyń spotyka się w ciągnikach?

Mechaniczna skrzynia biegów

Mechaniczna skrzynia biegów to bez wątpienia najpopularniejsza i najczęściej spotykany mechanizm w większości pojazdów. Najczęściej są to skrzynie z przekładniami stopniowymi, a kierowca steruje nimi, włączając odpowiednie biegi, czyli przekładnie, przez układ dźwigni. Drążek obsługiwany jest jednocześnie przez wciskany pedał sprzęgła podczas zmiany przełożenia. Przez niego jest przepuszczana uzyskana moc.

Hydromechaniczna skrzynia biegów

Hydromechaniczne skrzynie biegów to przede wszystkim automatyczne i półautomatyczne. Biegi zmienia się, sterując szybkością przepływu cieczy. Najczęściej jest to olej hydrauliczny. Jeśli chodzi o półautomaty, określony bieg wybiera kierowca, ale nie musi on przełączać przekładni przy pomocy sprzęgła, jak ma to miejsce w manualnej skrzyni. Z kolei w całkowitym automacie skrzynia praktycznie w ogóle nie wymaga ingerencji kierowcy. Warunki przełożenia dobierane są automatycznie. Wykonuje on jedynie trzy zmiany dźwigni podczas pracy: jazda do przodu, cofanie i parkowanie.

Bezstopniowa skrzynia biegów

Bezstopniowa skrzynia biegów to szlagierowy mechanizm w nowoczesnych maszynach rolniczych takich jak kombajny czy ciągniki. Głównym elementem ich konstrukcji jest pas klinowy, który położony jest ze sobą z parą kół stożkowych. Podczas pracy przesuwają się one względem siebie i umożliwiają płynną zmianę biegów. Z racji ich popularności znalezienie części do ciągnika Claas, Fendt, MF czy innych znanych producentów i naprawa bezstopniowej skrzyni nie stanowi obecnie żadnego problemu.

Sekwencyjna skrzynia biegów

Sekwencyjna skrzynia biegów to skrzynia mechaniczna, w których biegi zmienia się tylko o jeden w górę lub o jeden w dół. Rozwiązanie to znajduje zastosowanie raczej tylko w motocyklach oraz mniejszych silnikach i nie jest spotykane w maszynach o tak dużych mocach, jak ciągniki. Warto jednak pamiętać o ich istnieniu.

Czy automat w ciągniku to dobry wybór?

Obecnie automatyczne skrzynie biegów znajdują szerokie grono zwolenników, również wśród rolników i innych osób obsługujących maszyny typu ciągniki. Co mówią o tym specjaliści? Jak zdradza pracownik Agropol24 – części do maszyn rolniczych:

Automatyczna skrzynia biegów to wygoda, komfort i zdaniem wielu przyszłość motoryzacji. Praca rolnika wymaga ogromnego skupienia, dokładności i zaangażowania. Można ułatwić mu poruszanie się po polu, stosując w ciągnikach, kombajnach i innych maszynach automatyczne skrzynie biegów. Coraz częściej automaty znajdują się nawet w kompaktowych ciągnikach z silnikiem o małej mocy. Takie rozwiązanie wprowadził między innymi Fendt.

Pamiętaj o oleju

Automat, półautomat, manual… bez względu na rodzaj skrzyni biegów warto zredukować koszty jej naprawy. Ogromną rolę odgrywa tutaj olej. To od niego w dużej mierze zależy bezpieczna i prawidłowa eksploatacja pojazdu. Trzeba jednak pamiętać, że w zależności od skrzyni biegów używa się innych olejów, a niedopasowanie środka do danej konstrukcji może być tragiczne w skutkach. Przede wszystkim zawsze należy używać takiego oleju, jaki zaleca producent. Trzeba pamiętać o tym szczególnie przy skrzyniach automatycznych, które mają bardzo rozbudowany i delikatny mechanizm. Warto również być wiernym jednej marce oleju i nie przestawiać pojazdu na inny rodzaj podczas każdej jego wymiany.